بازاریابی شبکه ای چیست؟

بازاریابی شبکه ای یک مدل کسب و کار است، یک فرصت یا امکان است برای کسب درآمد، یک راه یا مسیر از قبل تعیین شده برای کار کردن و داشتن یک فعالیت کاری و نوعی بازاریابی که قطعا با شبکه های هرمی تفاوت دارد. بازاریابی، هنر زندگی است. ما از بدو تولد در حال بازاریابی و خرید و فروش هستیم.

پس هر آن کس که این هنر را به خوبی بیاموزد، در زندگی موفقیت های بیشتر و بادوام تری را در آغوش خواهد کشید. پس از اعلام مجوز بازاریابی شبکه ای توسط آقای «حسن رادمرد»، رئیس امور اصناف و بازرگانان کشور، جا دارد به توصیف فعالیت بازاریابی شبکه ای از دیدگاه وزارت بازرگانی بپردازیم:

هروقت که ما درباره چیزهای موردپسندمان یا چیزهایی که از آنها خوشمان نمی آید به بقیه اطلاعات می دهیم، به نوعی بازاریابی شبکه ای انجام داده ایم.

تا به حال شده که از دوستانتان یکی از سوالات زیر را بپرسید:

پیراهنت را از کجا خریدی؟

معمولا از کجا گوشت می گیری؟

رستوران خوب سراغ داری؟

معلم زبان خوب نمی شناسی؟

موسسه خوب سراغ داری؟

آرایشگاه کجا رفتی؟ و...

طبق این تعریف حتی اجداد ما هم به صورت ابتدایی با این حرفه آشنایی داشته اند.

حال فرض کنید که برای این کاری که انجام می دهید (یعنی معرفی مشتری به فروشنده کالا یا خدمات)، به شما حق الزحمه ای هم پرداخت کنند؛ این یعنی بازاریابی شبکه ای حرفه ای.

بازاریابی شبکه ای سیستمی است برای توزیع کالا و خدمات توسط شبکه هایی از هزاران فروشنده یا تزویع کننده مستقل.

این توزیع کننده ها از طریق فروختن کالاها و خدمات و همچنین معرفی و حمایت از فروشندگانی دیگر (که عضو سازمان فروش ایشان می شوند) کسب درآمد می کنند. در حقیقت بازاریابی شبکه ای یک روش جدید توزیع کالاها و یا خدماتی است که از قبل در بازار یا محیط اطراف ما وجود داشته و تنها اتفاقی که افتاده این است که فروشنده آن کالا و یا ارائه کننده آن خدمات، از روش جدیدی جهت ارائه همان محصول با خدمات قبلی خود استفاده می کند. در کشورهای پیشرفته صنعتی هر چیزی را که بتوانید تصور کنید به راحتی با این روش جدید می فروشند. از مواد غذایی و شوینده و بهداشتی گرفته تا خدماتی از قبیل وکالت. بازاریابی شبکه ای یک مدل کسب و کار است، یک فرصت یا امکان است برای کسب درآمد، یک راه یا مسیر از قبل تعیین شده برای کارکردن و داشتن یک فعالیت کاری و نوعی بازاریابی که قطعا با شبکه های هرمی تفاوت دارد. در بازاریابی شبکه ای یا Network Marketing یا MLM (بازاریابی چندسطحی) ما با محصول یا خدماتی سروکار داریم که مصرفی هستند یعنی این کالا یا خدمات موردنیاز گروهی از مشتریان هدف بوده و توسط آنان به مصرف می رسد.

در طرح های هرمی، کالا یا خدماتی در میان نیست و افراد به نوعی استخذام می شوند تا نام یا ورقه کاغذی یا کوپنی را سر زبان ها بیندازند (چیزی که الزاما موردنیاز مردم هم نیست) و از قبل از این فعالیت (که قطعا کار هم نمی شود آن را نامید) درآمدی کسب می کنند. در بازاریابی شبکه ای افرادی که خود، مصرف کننده کالا یا خدماتی هستند باتوجه به اینکه از کیفیت آن کالا یا خدمات رضایت دارند، استفاده از کالا یا خدمات موردنظر را به دیگران توصیه می کنند و چنانچه می بینید، محور اصلی این نوع فعالیت وجود مشتری و یا نیاز اوست. افراد یا مشتری ها به عنوان خریدار کالا یا خدمات یک شرکت، به نوعی وارد تیم بازاریابی آن شرکت می شوند و با فروش کالا و خدمات آن شرکت (توزیع) تیم بازاریابی را گسترش می دهند و این امر موجب هویتمندشدن آن کالا یا خدمات (Branding)، افزایش فروش و توزیع سریع و بدون نیاز به واسطه های بیشتر برای آن شرکت می شود. نکته مهم این است که با توزیع کالا و خدمات از طریق افرادی که در زیرمجموعه (Downline) قرار گرفته اند، افراد (نت ورکرها) با توجه به برنامه شرکت، درآمدی کسب می کنند که به آن درآمد رسوبی (Residual Income) گفته می شود. این نوع درآمد درست مثل اجاره بهایی است که یک صاحب خانه به صورت ماهانه یا سالانه دریافت می کند. قطعا صاحب خانه خرجی را برای ساخت یا خرید خانه متحمل شده است و به این راحتی خانه ای به دست نیاورده است. در کار بازاریابی شبکه ای نیز چنین است. این کار بسیار سخت است و افراد باید در این کار حرفه ای باشند. یعنی کار خود را به صورت حرفه ای انجام دهند، باید اطلاعات داشته باشند و دائما مورد آموزش قرار گیرند، مطالعه و تمرین کنند تا بتوانند بازار هدف خود را بشناسند و هدف قرار دهند، به آن نزدیک شوند و آنان را به خرید و استفاده از کالا یا خدمات شرکتی که برایش بازاریابی (کار) می کنند، جذب کنند.

امید است با عنایت وزارت بازرگانی شرکت های بیشتری وارد حوزه فعالیت بازاریابی شبکه ای شوند، زیرا پرداختن به این فعالیت می تواند اهداف چشمگیری داشته باشد که از آن جمله می توان به این مورد اشاره کرد:

حمایت از تولیدکنندگان، ایجاد اشتغال برای قشر جوان و مستعد کشور، سرمایه گذاری در حوزه های مختلف تولید محصولات، کمک به صادرات محصولات استراتژی خیز کشور نظیر صنایع دستی، فرش و خشکبار، توسعه فرهنگ خرید از اینترنت، بالابردن سطح درآمد مردم حتی خانم های خانه دار و...